Koolmonoxide of CO is een zeer giftig en dodelijk gas dat vrij komt bij de verbranding van fossiele brandstoffen (olie, hout, petroleum, kolen enz.) wanneer er onvoldoende zuurstof aanwezig is. CO wordt veel sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof en staat niet voor niets bekend als een echte “silent killer”. Lees hier hoe je CO vergiftiging voorkomt of herkent.

Wanneer er voldoende zuurstof aanwezig is, komt er bij de verbranding van koolstofhoudende brandstoffen (hout, kolen, aardgas, stookolie, enz.) een onschadelijk gas vrij, nl. CO2 of koolstofdioxide. Koolstofdioxide komt van nature in kleine hoeveelheden voor in de atmosfeer.

Bij een gebrek aan zuurstof, ook wel onvolledige verbranding genoemd, ontstaat echter CO of koolmonoxide, een zeer giftig gas dat bij inademing bijzonder gevaarlijk is voor de mens.

CO wordt op dezelfde manier opgenomen in ons lichaam als zuurstof. Zuurstof wordt via de longen geabsorbeerd in het bloed en vervolgens naar de cellen in ons lichaam getransporteerd via het hemoglobine in ons bloed. Bij aanwezigheid van CO raakt het zuurstoftransport in ons lichaam razendsnel ernstig verstoord. CO bindt zich immers 250 keer sneller aan hemoglobine. Zelfs bij aanwezigheid van minieme hoeveelheden, zal CO zich in plaats van zuurstof hechten aan de hemoglobine. Het gevolg is een ernstig zuurstoftekort in de cellen. CO vergiftiging is altijd dodelijk wanneer men niet tijdig kan ingrijpen.

De aanwezigheid van CO in de lucht is niet vast te stellen zonder meetapparatuur. Je ruikt niets, je ziet niets. CO wordt ook wel “de silent killer” genoemd.

CO is een onzichtbaar en geurloos gas. Je merkt dus helemaal niets als er CO vrijkomt in de lucht. De symptomen van CO vergiftiging zijn makkelijk te verwarren met een opkomende griep of een voedselvergiftiging. Het zijn vooral de omstandigheden in combinatie met de symptomen die het vermoeden van een CO vergiftiging doen ontstaan.

Voorkomen is dus de boodschap om deze silent killer uit je huis te houden! Maar hoe doe je dat?

• Zorg altijd voor voldoende verluchting en ventilatie in je woning, ook in de winter. Zo is er altijd voldoende zuurstoftoevoer en kan er geen sprake zijn van onvolledige verbranding. Overisolatie is nooit een goed idee…
• Gebruik enkel gekeurde verwarmingstoestellen en laat de verwarmingsinstallatie jaarlijks nakijken door een erkend vakman.
• Een goed trekkende schouw voert de gassen die vrijkomen bij verbranding af. Zo vermijd je dus dat CO zich in je woning verspreidt bij onvolledige verbranding.
• Gebruik geen barbecue in een gesloten ruimte of laat je wagen niet draaien in een gesloten garage.
• Sluit de klep van de schouw, kachel of open haard nooit helemaal af. Zo blijven de verbrandingsgassen in de woning.

Er zijn enkele alarmsignalen die kunnen wijzen op het vrijkomen van CO.

• De waakvlam van de kachel of de boiler is geel-oranje in plaats van blauw.
• Er is sprake van condensatie of vochtdruppels op de muren en vensters.
• Jij of je huisgenoten krijgen lichamelijke symptomen die gelinkt zijn aan CO vergiftiging: moe voelen, malaise, duizeligheid, misselijkheid, overgeven, kortademigheid, hoofdpijn, flauwvallen enz.
• De symptomen worden erger wanneer je je in een bepaalde ruimte bevindt en verminderen weer wanneer je de ruimte verlaat.

Heb je een vermoeden van CO intoxicatie? Volg dan meteen deze stappen en breng jezelf en je familie in veiligheid!

• Verlucht de woning door ramen en deuren open te zetten (doet dit alleen als je jezelf hiermee niet in gevaar brengt).
• Schakel indien mogelijk verwarmingstoestellen uit.
• Ga naar buiten en evacueer alle medebewoners.
• Bel het noodnummer 112 en meld het vermoeden van CO vergiftiging. Geef voldoende informatie over de medische toestand van alle bewoners.
• Is er iemand bewusteloos? Leg het slachtoffer altijd op zijn of haar zij om verstikking te voorkomen.
• Begin met reanimatie wanneer het slachtoffer stopt met ademen! Er is geen gevaar op CO vergiftiging bij mond-op-mond beademing op een CO vergiftigd persoon.

CO vergiftiging wordt behandeld met zuurstoftherapie. Het toedienen van zuurstof moet zo snel mogelijk gebeuren.

Afhankelijk van de ernst van de intoxicatie zal men kiezen voor het toedienen van zuurstof onder normale druk of hyperbare zuurstoftherapie in een zuurstofkamer of “caisson”. Hyperbare zuurstoftherapie is echter niet in elk ziekenhuis mogelijk en kan ook risico’s inhouden voor sommige personen.

> Meer informatie over CO vergiftiging vind je op de website van het Antigifcentrum